Oyun terapisi nedir?
Oyun ve oyuncaklar aracılığı ile çocukların ihtiyaçlarını ifade etmelerine yoğunlaşan özel işleve oyun terapisi denir. Kısacası büyükler için ‘psikolojik danışmanlık’ kavramı ne ise çocuklar için ‘oyun terapisi’ de bir anlamda odur. Büyükler sorunlarını sözlerle, çocuklar ise oyunla anlatır. Terapist araç olarak çocuğun kendini en doğal şekilde dışa vurum tarzı olan oyunu kullanır. Çocuklar da terapiste duygularını oyuncaklar yardımıyla anlatırlar. Güvenli bir ortam yaratan eğitimli bir oyun terapisti ile çocuklar istedikleri gibi oynamaya cesaretlendirilirler. Terapi süresince çocuklara, duygusal problemlerini ifade etmelerine yönelik çeşitli oyuncaklar sunulmuştur. Çocuklar; sanat, kum, hayal gücü gibi oyun terapisinin çeşitli araçlarını kullanarak kendilerini ifade etme şansına sahip olurlar.
Neden çocuklara oyun terapisi?
Çocuklar oynamayı severler. Çocuklar duygularını büyükler gibi anlamlandıramadıkları gibi, duyguları hakkında büyükler gibi de konuşamazlar. Bu yüzden büyüklerle yapılan terapi şekli çocuklara uymaz. Oyun çocuklar için terapi anlamında kullanıldığında, çocuk yaşadıklarını ve duygularını ifade etme ortamı bulur. Çocuklar oyun sırasında yaşadıklarının bir parçası olarak davranışlarını etkileyen kızgınlıklarını, korkularını, üzüntülerini, hayal kırıklıklarını yeniden yaratırlar. Oyun terapisinin avantajı, çocukların gelişimlerine uygun terapisel oyunu oluşturabilmelerindendir. Terapist ile çocuğun kurduğu terapisel ilişki ise, çocukların yaşadıkları stresli yoğun duygusal tecrübeyi yansıtan oyunu yarattıklarında, kendilerini güvenli hissetmelerini sağlayan olan en önemli unsurdur.
Oyun terapisinde ne olur?
Oyun terapisi yardımıyla çocuklar içsel dünyalarında mücadele ettikleri duygusal olaylarını bir araya toplayan oyunlar yaratabilirler. Bu tecrübeleri genelde çocuk sözel olarak dışa vuramaz. Çocuk yaratacağı oyuna uygun duygusal sorunlarını yansıtan oyuncakları seçer ve oyununu yaratır. Bu ifade ile başlayan oyun, oyun ilerledikçe gelişir ve sorunla ilgili anlama ve rahatlık sağlayana kadar devam eder.
Oyun terapisi çocuğuma nasıl yardımcı olur?
Oyun terapisi sürecinde çocuk olaylarla ilgili bakış açılarını, davranışlarını değiştirebilir ve başkaları ile ilişkilerinden haz alır hale gelir. Çocuk oyun sırasında hayal kırıklıkları yaşadıkları olayları yeniden yaratmakla oyun sırasında bu tecrübeleri değiştirme fırsatı bulur ve böylece hem oyun tecrübeleri hem de hayattaki ilişki alışverişlerinden zevk alır hale gelebilir.
Oyun terapisinin süreci nedir?
Oyun terapisinin süreci çocuğun geçmiş ve bugünde yaşadıkları olaylara yönelik çok çeşitli faktörlere bağlıdır. İki en önemli faktör, çocuğun gelişim olarak hangi gelişim çağında olduğu, ve herhangi bir travma olduysa bu travmanın olduğu yaştır. Genellikle yaşanan olaydan sonra ne kadar çabuk terapiye gelinirse, terapi süresi de o kadar kısa olur.
Oyun terapisi çocuğumun evde oynadığı oyundan farklımıdır?
Evde ya da terapi de oyunun esas fonksiyonu aynı kalır. Çocuklar için oyun, bir anlamda yaşadığı dünyayı, insan ilişkilerini prova ettikleri doğal bir iletişim yoludur. Oyunun üç fonksiyonu vardır: İlk ikisi kavramsal ve fiziksel gelişim, diğeri ise duygusal dışavurum. Eğitimli bir oyun terapisti ile oyun duygusal amaca hizmet eder. Bu da çocuğun sağlığındaki dengede önemli rol oynar.
Anne baba olarak oyun terapisine nasıl katılırım?
Oyun terapisin de ailenin katkısı en önemli unsurdur. Aile ile oyun terapisti arasındaki görüşme düzenli bir şekilde devam eder. Terapist uygun görürse kimi zaman aileyi de oyuna davet eder. Ayrıca terapist, ailelere çocuklarının terapi sırasındaki iyileşme süreçlerine yardımcı olacak ve terapi odası dışında uygulayabilecekleri tavsiyelerde bulunur.
Çocuğumun oyun terapisine ihtiyacı var mı?
Kimi çocuklar hayatlarının bazı zamanlarında zor bir süreç içine girebilirler. Örneğin anne babanın ayrılması, arkadaş edinmede zorlanmak, okulda ya da evde değişimlere adapte olamamak, hırçınlık, içe kapanıklık v.s. Bazı çocuklar bu tür dönemlerde başka çocuklara nazaran daha fazla yardıma ihtiyaç duyabilirler. Eğer siz yada çocuğunuzun hayatındaki başka bir büyük, çocuğunuzla iletişimde yada onun kimi davranışlarında zorluk yaşıyor ise oyun terapisi size yardımcı olabilir.
Oyun Terapisi Hangi Yaş Çocuklar İçin Uygundur?
Çocuklar sembolik oyun kapasitesini genellikle iki yaş civarında kazanırlar. Sembolik oyun çocuğa sembolleri ve metaforları kullanarak sorunlarını anlatabilme becerisi sağlar. Bu sebeple deneyimsel oyun terapisi genellikle iki yaş civarı olanaklı hale gelir. Deneyimsel oyun terapisi oyun kurabilen 2-10 yaş arası çocukları için uygundur.
Kaç Seans Sürüyor ?
Terapide iyileşme çok hızlı gelişen bir süreç değildir. Yılların birikmiş probleminin bir sihirli değnek dokunmuş gibi bir çırpıda çözülmesini beklemek pek gerçekçi değildir. Bazı sorunlar terapi gerektirmeden basit önerilerle ve birkaç danışmanlık seansı ile çözülebilmektedir. Onun dışında çocuğun probleminin derinliğine göre değişmektedir. Bu süreçte terapistin ebeveyne desteği, ebeveyninde çocuğu kapsaması süreci hızlandırdığı bilinmektedir.
Kimi zaman çocuklar, oyun içinde kimi psikolojik ihtiyaçlarını karşılarlar ve karşılanan ihtiyaçlar çocukların iyileşmesini sağlar. Bu ihtiyaçlar koşulsuz kabul, sevgi, sınır, değerli olma, keşfetme, özgür olma ihtiyaçları olabilir.